Welkom op deze nieuwe website!
Welkom op de website van Joost van der Wulp
Renovatie Sauter Vleugel - 2016
Aankoop Sauter Vleugel
In mei 2015 geraakte ik in gesprek met Etienne Grosveld uit Tilburg.
Ik vertelde dat ik een ervaren klusser was, en graag een eigen vleugel wilde, maar weinig geld had.
“Wacht eens even”, sprak Etienne, en hij nam mij mee naar het magazijn, daar stond een Sauter-vleugel van 1976 op zijn kant opgeslagen. Etienne beloofde mij de vleugel op te stellen. Een week later ben ik terug gegaan. Ik sloeg 1 toon aan,… en ik was verkocht. Ik weet zelfs nog welke toon: het was de Es in het groot oktaaf… Wat een prachtige klank, wat een power, en wat een goed lopende mechaniek. Maar ook… wat een toegetakelde kast: overal krassen en beschadigingen.
Het lelijke uiterlijk drukte de prijs zodanig, dat een dergelijk topklasse instrument binnen mijn mogelijkheden kwam.
Ongeveer drie weken later kwam Etienne de vleugel brengen:
En zo zag het er toen uit:
Jaja, een echte Sauter in huis!!
Wat heb ik vele uurtjes gespeeld! Wat een prachtige warme klank, wat een gigantisch verschil in dynamiek: van beenhard tot fluisterzacht en alles daartussen. En door de perfecte mechaniek werd ik een veel betere pianist !
Maar het lelijke uiterlijk begon me toch wel te storen.
PLAN OM DE VLEUGEL ZELF IN ZWART HOOGGLANS TE RESTAUREREN
Langzamerhand kreeg het plan vaste vorm om de vleugel in hoogglans zwart te brengen. Dat was een hele uitdaging, zelfs voor een ervaren klusser…
Ik ben ijverig gaan experimenteren met de muziekstaander:
In eerste instantie met epoxy-hars: wat een mooi spul is dat: je giet het over je werkstuk, en het vloeit heel mooi uit, en krijgt een prachtige hoogglans. Kleuren in zwart was geen probleem. Het wordt tegenwoordig vaak gebruik voor gietvloeren.
Zo probeer ik hier bijvoorbeeld om afplaktape te gebruiken als bekisting:
Maar toch lukte het me niet om een afgewerkt eindproduct te maken. De reden is dat Epoxy een hele hoge oppervlaktespanning heeft, en wegloopt van de randen en kantjes. Het is onmogelijk om er een blokje hout aan alle 6 kanten mee af te werken: het spul loopt simpelweg weg van de randen. Het is ook onmogelijk om het verticaal op te brengen.
Toen kwam ik uit bij een twee-komponenten polyester lak, van de Keyn: DD-lak. dat vloeide minstens zo mooi uit. En was wél mooi af te werken. Het spul is bekend in de jachten-wereld. Vrijwel elk zeiljacht is ermee afgewerkt.
Ik heb de partytent ingericht als LABO, en ben ijverig gaan experimenteren met deze DD-lak.
Ik moest veel leren !! Het bleek helemaal niet zo eenvoudig om iets in zwarte hoogglans af te werken ! Het komt erg nauw: als je langs het oppervlakte kijkt, zie je elk oneffenheidje. Ik heb vele maanden ge-experimenteerd.
POLIJSTEN
Dan begint het polijsten. Ook hier heb ik veel over moeten leren. Uiteindelijk kan ik nu een oppervlakte dat met 2000 is geschuurd, perfect in hoogglans krijgen. Hier de gereedschappen die je dan nodig hebt:
Ik heb uitgerekend dat ik elk oppervlakte in totaal 12 keer moet behandelen. Alles komt heel nauw: als je fouten maakt, of handelingen niet of onnauwkeurig doet, dan mislukt het eindproduct…
Ik heb de muziekstaander volledig kunnen afwerken in het voorjaar van 2016. Deze staat echt perfect in de hoogglans! Op een bruine vleugel… Vreemd gezicht…
Zo langzamerhand was ik kundig genoeg om te beginnen met de restauratie van de vleugel… Ik heb in totaal 12 maanden ge-experimenteerd… In mijn partytentje…
Overigens heb ik de muziekstaander een andere vorm gegeven en de lelijke scharnier vervangen door 4 messing types. Dat is de eerste grote wijziging van het uiterlijk van de vleugel.
DE RENOVATIE GESTART !!
Op 17 augustus 2016 was het zo ver ! Alle onderdelen gedemonteerd en naar de werkplaats gebracht. Dan de vleugel afgeschuurd tot op het blanke hout.
Vervolgens nog 3 grote wijzigingen aangebracht:
De hoofden waren lelijk 70-er jaren recht. Die heb ik met de decoupeerzaag mooi rond gezaagd.Vervolgens langs een malletje afgeplamuurd. Best netjes hee ?
En een freesrandje aan het deksel gemaakt.
De beschadiging aan de scharnieren van het deksel gerepareerd met polyester plamuur. De schroeven verstevigd door boekschroeven in te werken in de zijwand. En vervolgens afgeschilderd in 3 kleuren in namaak-hout-motief. Dat vroeg een beetje experimenteren. Uiteindelijk met een oud harig kwastje met halfdroge zwarte verf eraan aan het deppen gegaan, en dan de gedepte wolkjes in strepen uit elkaar trekken.
POTEN, GRONDVERF EN DE EERSTE LAKLAGEN
Tja, hoe werk ik de poten af terwijl ik toch ook aan de vleugel kan werken ? Dan maar 3 stellingpoten in elkaar geschroefd van stookhout:
Hier staat de vleugel al in de Variopox impregneer-grondlaag. Wat een mooi spul zeg!
En dan de eerste 2 laklagen aanbrengen. Dat zag er nog erg rauw uit…
HET KOPER RENOVEREN
Het koper was niet meer gewoon op te poetsen: het was te ver geoxideerd: groen bruin en zwart.
Dus alles afgeschuurd, en opnieuw gepolijst. Was een hele dag werk!
DE EINDLAAG, EN SCHUREN MAAR !
Daarna de vleugel zeer secuur en grondig geschuurd, en dan de eindlaag lak aangebracht (de onderdelen moeten nog even wachten). En dan de eindlaag fijn opgeschuurd, eerst met korrel 1200. Dan met korrel 2000. Nu twee weken wachten alvorens ik kan gaan polijsten. Door dat schuren oogt de vleugel nu grijs, maar straks wordt hij weer zwart.
Zo ziet hij er nu uit:
Je ziet dat de binnenkant van de zijkant in mahonie-fineer staat: die heb ik nog wat extra roder gekleurd door pigment toe te voegen, en dan twee lagen DD-lak dubbel UV. Staat niet heel strak in de lak, veel vuiltjes erin en onregelmatigheden van de verfroller. Maar ik heb besloten om het voorlopig zo te laten.
Dat is dan meteen de vijfde wijziging aan het uiterlijk: de binnenrand stond in vrijwel blanke mahonie, en is nu met een hoogglans vernis afgewerkt.
Vrijdag 2 en zaterdag 3 september alle losse onderdelen fijn opgeschuurd met korrel 1200, en daarna met 2000. Zie hier een indruk:
De klep was een hoop schuurwerk, maar is wel erg mooi strak:
Nu twee weken wachten alvorens met polijsten te beginnen: de polyester moet door en door uitgehard zijn, anders wordt hij bobbelig.
Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat de vleugel anders is gaan klinken: Voller, dikker, krachtiger, meer volume. Kan dat komen doordat de zijkanten nu stijver zijn ?
Op zaterdag 10 september de klep fijngeschuurd. Dat viel tegen: de eindlaag was niet strak genoeg. Daarop de klep heel fijn en secuur opgeschuurd, eers met korrel 240, dan 1200, dan 2000. Dan nog een dunne laklaag er over gezet. Nu staat ie echt strak!!
Kortom: je moet niet vies zijn om een beetje te schuren voor dit project. De les is: ik schuurde te weinig en niet secuur genoeg tussen de lagen…
’s Avonds alle plekjes waar ik door de lak heen geschuurd had nog aangetipt. Dat viel eigenlijk mee, soms zag ik ze enkel met een felle LED-lamp erop…
Kortom: de laatste loodjes wegen zwaar…
Zondag 18 september toch besloten de binnenkant opnieuw op te schuren en nog een eindlaag te geven. Ik heb precies 2 uur geschuurd, met de hand, want zelfs de mouse kon er niet bij… Wat ben ik blij dat ik het gedaan heb: hij was echt slecht afgelakt en niet vlak, nu staat ie strak als een spiegel!
De binnenkant staat nu zo mooi strak dat ik eindelijk begrijp dat ik nog veel fouten maakte tijdens het aflakken… Zo moet je bijv. niet kruislings narollen. en moet je de verf onverdund en dik genoeg opzetten, en dan de tijd geven om mooi uit te vloeien…
Na een weekje nadenken het besluit genomen om de gehele vleugel nog één keer af te lakken. Ik schrijf: 4 oktober.
Ik heb er geen spijt van ! De vleugel staat nu op vele plekken al bijna strak. Het polijsten is nu véél minder werk !! Het was de moeite waard…
Op dit moment heb ik 100 werkuren besteed aan de vleugel. Daarvan zijn er toch wel zo’n 10 tot 20 voor niets geweest… Ach, een mens moet alles leren, en ik was ermee van straat…
De partytent weer opgezet, om alle losse stukken stofvrij te kunnen aflakken: gezellige spuitcabine !!
Wat staat de klep nu mooi strak zeg:
Nu drie weken wachten, en dan het polijsten, maar dat is niet zo veel meer, hij staat al zo strak…
ZEVEN WEKEN RADIOSTILTE
Het is vandaag 28 november. Ik heb het te druk gehad om veel aan de vleugel te werken! Op dit moment staan alle pianodelen strak in de lak, en moet ik een moment vinden om met het laatste polijsten te beginnen.
De wanhoop nabij…
Einde oktober begon ik om de grote klep fijn te polijsten. Na de grofste schuurbeurt zag ik echter dat het gehele oppervlakte bobbelde. Het lukte me ook niet meer om het oppervlakte glad te polijsten, en alle krassen weg te krijgen… Ik was de wanhoop nabij…
Schuurmachine
Na heel wat experimenteren ontdekte ik dat de schuurzool van mijn excentrische schuurmachine niet meer goed vast zat, er was 1 bout uit. Ongeveer terzelfdertijd ging de machine letterlijk in witte rook op. Dat moest de oorzaak zijn van al die bobbels! Na een uitgebreide studie een Metabo SXE3150 gekocht. Wat een verschil: veel stiller, veel minder trillingen, veel stabieler, en het allerbelangrijkste: een veel strakker eindresultaat…
Polijsten
Omdat het polijsten niet meer wilde lukken, nog eens 0 alles bestudeerd, en ontdekt dat ik verschillende fouten maakte. Zo blijkt dat ik moet schuren in kleinere stapjes: van 800 naar 1200 naar 1500 naar 2000. Tenslotte ontdekte ik dat matteerschijven toch essentieel zijn.
Aflakken
Ondertussen was van de klep alle lak er af geschuurd, dus weeer maar eens afgelakt. Het vreemde was dat het me ook niet meer lukte om mooi af te lakken: bobbelig, niet mooi uitgevloeid… Toen begreep ik mijn laatste fout. IK MAG DE LAK NIET VERDUNNEN. Dan vloeit ze niet meer mooi uit, en kan geen dikte opbouwen.
Rond 10 januari de klep gepolijst. Dat is niet helemaal gelukt: mijn schuurpads p1200 waren op, en nu zijn er nog veel krasjes zichtbaar. De vleugel geheel in elkaar gezet: het vilt weer aangebracht: dat was leuk werk
Het Sauter-logo opnieuw aangebracht: dat is de laatste wijziging van het uiterlijk: met plakletters het nieuwe Sauter-logo laten namaken:
In de zomer nog eens een dagje wat fijn-afwerking, en dan is hij echt als nieuw !
Conclusie:
Ondanks dat ik een ervaren klusser ben, is het me niet gelukt deze vleugel 100% onberispelijk in de hoogglans te krijgen. Ik heb veel moeten leren over lakken en polijsten, en ik zit nu heel dicht bij de perfectie. Ik vrees dat ik een tweede object zal moeten doen, om me verder te vervolmaken in het vak van detailer.
2021
2016
Renovatie Sauter Vleugel - 2016
Het moeilijkste en meest gewaagde renovatieproject uit het leven van een ervaren klusser